بنابر نظر شيعهٔ دوازده امامي، در هر عصري همواره امامي هست كه متصدي همهٔ امورِ دين و شريعت در جامعهٔ مسلمان است. در نظر شيعيانِ دوازده امامي و صوفيان، علي اولين امام و جانشين محمد است و فرزندان وي از نسل فاطمه زهرا، دختر پيامبر، امامان بعدي هستند. هر امام فرزندِ امام قبلي است، جز حسين بن علي كه برادر حسن مجتبي است. آخرين امام حجت بن الحسن، كسي است كه در نظر شيعيان هنوز زنده پنداشته مي‌شود و به‌اعتقاد آنان در غيبت است و سرانجام روزي براي ايجاد عدل در جهان بازخواهد گشت.[۷] نيز بنابر باور شيعيان دوازده امامي و علوي، از پيش در حديث دوازده خليفه وجود امامان دوازده‌گانه پيش‌گويي شده‌است.[۸]
در هستي‌شناسيِ شيعيانِ علوي، خدا را «اَلْحَقّ (حقيقت)» نيز مي‌نامند[۹] يا از او به‌عنوان «اَللّٰه» ياد مي‌شود. خداوند زندگي (امكان) را آفريده و بخشي از خويش به‌نام روح را در آن قرار داده است؛ بنابراين جهانِ آفريده مي‌تواند وجود او را منعكس كند.[۱۰] علويان به وحدتِ خداوند، محمد و علي اعتقاد دارند، اما اين تثليثي مُرَّكَب از خدا و شخصيت‌هاي تاريخيِ محمد و علي نيست؛ بلكه، محمد و علي نمايانگرِ نورِ خدا هستند، و نه خودِ خدا؛ نه از خدا مستقل هستند و نه ويژگي‌هاي جداگانه‌اي از او دارند
